آموزش کشت گياه ذرت

 

آموزش کشت گیاه ذرت و خواص این گیاه

 

گیاه ذرت با نام انگلیسی corn و نام علمی Zea mays گیاهی است یک ساله که در ابتدا توسط سرخ پوستان آمریکایی کشت می شد.این گیاه دارای ساقه راست است و ارتفاع آن به ۴ متر نیز می رسد.آمریکا،چین،برزیل و مکزیک ۴ کشور عمده تولیدکننده ذرت می باشند.

 

ذرت

خواص ذرت:

۱-غذای خوبی برای تقویت ناخن و مو

۲-برای اگزما و ورم روده مفید است

۳-از ریزش مو و شکسته شدن و ترکیدن و گوشه کردن ناخن ها جلوگیرى می کند.

۴-نانى که با آرد ذرت پخته شود، سفیدتر از نان گندم بوده ، و بهترین غذا براى مبتلایان به سل و اسهال است

۵-بر روى دانه هاى آن قارچى به عمل مى آید که براى انعقاد خون مفید است .

۶-از میوه ذرت یک نوع ژلاتین مى سازند که در داروسازى جهت ساختن جلد کپسول از آن استفاده میشود.

۷-پماد ذرت خشک کننده زخم ها می باشد .

۸-ذرت غذای خوبی برای پیشگیری از سرطان است.

۹-استفاده مداوم از ذرت از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند .

۱۰-روغن ذرت کلسترول خون را پائین می آورد .

روش کشت ذرت:

۱- آماده کردن زمین : زمینی که در آن کشت ذرت انجام می‌شود در پائیز سال قبل آن شخمی به عمق ۱۵ الی ۲۰ cm و گاهی بیشتر می‌زنند که باعث می‌شود باعث خاک نرم و بقایای محصول قبلی و علفهای هرز به عمق خاک برده می‌شوند در ضمن پذیرش بارندگی زمین ذخیره رطوبت بالا می‌رود در بهار بعد از سبز شدن علفهای هرز با یک دیسک آنها را به عمق خاک برده و بعد از آن زمین را تسطیح کرده و بدین صورت زمین آماده کشت می‌شود ( ۱-شخم در پائیز ۲-شخم در بهار ۳-دیسک ۴-لولر).

۲- طرق مختلف کاشت : بسته به عوامل مختلف چون: ۱- نوع تهیه بستر بذر ۲- تأمین رطوبت ۳- رقابت با علفهای هرز و پیشگیری از آسیب سرمای بهاره کاشت ذرت متفاوت است.

الف ) از نظر نوع تهیه بستر بذر

ردیفی کشت روی مرز و حاشیه زراعتهای دیگر- Aکشت کرتی -B

کشت ردیفی : یک نوع آبیاری نشتی و مشکل سله شکنی ندارد . این روش در اراضی بزرگ و زراعتهای مکانیزه مطرح بوده و بذر در ردیفهای موازی با فاصله معینی توسط ردیف کار ذرت کشت می‌شود آبیاری در این روش به صورت جون و پسته انجام می‌شود.

کشت کرتی : بیشتر در کشاورزی سنتی و معمولاً برای کشت ذرت علوفه‌ای بکار می‌رود پس از آماده کردن و تسطیح زمین آنرا به کرتهایی که طول و عرض آن متناسب با شیب زمین و میزان آب آبیاری می‌باشد تقسیم کرده و بذر را در کرتها به طریقه دست پاش می‌کارند و توسط دندانه‌ یا دیسک آنرا داخل خاک نموده و آبیاری می‌نمایند آبیاری در این روش به روش غرقابی است.

ب) تأمین رطوبت:

: خشکه کاری A

: نم کاری B

خشکه کاری:

وقتی صورت می‌گیرد که زمان کشت ذرت در حال سپری شدن می‌باشد زیرا آبیاری قبل از کشت و صبر برای گاو رو شدن زمین وقت لازم دارد لذا در چنین مواردی زمین را کشت کرده و متعاقبش آبیاری می‌کنند در این روش چون خطر سله بسنتی خاک و احیاناً شسته شدن خاک و انتقال بذر را نقاط بلند مزرعه به قسمتهای پشت‌تر وجود دارد و لازم است که زمین قبل از کشت کاملاً تسطیح شود حتی المقدور کشت به صورت ردیفی انجام شود تا با مثال مذکور برخورد کمتری شود.

نم کاری یا هیرم کاری:

در بهار حدود ۱۰ روز قبل از کشت مقدار زیادی آب به زمین می‌دهد که تا عمق ۲ متری زمین بستر نم شود و بعد از گاورو شدن زمین با عملیات دیسک سبکی علفهای هرز را زیر خاک کرده و سپس اقدام به کشت ذرت می‌کنند بذرهای کاشته شوند از رطوبت موجود در خاک استفاده کرده و یکنواخت سبز می‌شوند و چون بالا فاصله بعد از کشت آبیاری نمی‌شوند خطر سله بستن خاک رشته شودن بذر پیش نمی‌آید.

ج ) از نظر رقابت با علفهای هرز و عوامل نامساعد مثل هوای سرد:

برای جلوگیری از آسیب عوامل مذکور در بعضی از نقاط جهان مثل کره شمالی معمولاً ذرت را به صورت نشاکاری کشت می‌کنند بدین ترتیب که ابتدا بذر در گلخانه کشت نموده ( زودتر از زمان کشت در مزرعه ) و به محقق حصول شرایط محیطی مناسب آنرا به زمین اصل منتقل می‌کنند در این روش اگر چه عملکرد بیشتر خواهد بود ولی هزینه‌ها افزایش می‌یابد.

 آبیاری:

ذرت از گیاهان است که در طول دوره زندگی خود به آب زیادی نیاز دارد دوره بحران نیاز آب این گیاهان از زمان ظهور گلهای نر تا پیدایش کاکل ذرت است در این دوره اگر رطوبت در حد کافی نباشد عمل گرده افشامی به خوبی انجام نگرفته و در نتیجه بلالها کم دانه می‌شوند.

 

 وجین و سله شکنی:

حدود ۳۰ الی ۴۰ روز بعد از کشت زمانی که ارتفاع گیاه به ۱۵ الی۲۰ سانتی متر

می‌رسد  عملیات وجین سله شکنی شروع می‌شود (عملیات وجین و سله شکنی می‌تواند همراه با کود پاش انجام گیرد )راه دیگر مبارزه با علفهای هرز در مزارع بزرگ معمولاً استفاده از علفکشهای شیمیایی مانند آترا زین می‌باشد.

 

احتیاجات غذایی ذرت

ذرت هم مانند سایر گیاهان در طول زندگی خود به مواد غذایی کافی نیاز دارد مواد غذایی ذرت معمولاً از انواع کودها از جمله کودهای حیوانی سبز و شیمیایی تأمین می‌شود کودهای حیوانی و سبز مقداری از مواد غذایی مورد نیاز ذرت را تأمین می‌کنند و برای تأمین کامل مواد غذایی استفاده از کودهای شیمیایی ضرورت می‌یابد . جذب ازت از خاک در تمام مراحل رشد گیاه صورت می‌گیرد ولی در مقدار آن در سنین اول مقدار جذب آن کمتر . در زمان ظهور گلهای نر و ماده جذب ازت حداکثر است و پس از گل دهی مجدداً جذب کاهش می‌یابد . مهمترین دوره نیاز ذرت به فسفر بعد از گل کردن و نزدیک رسیدن دانه می‌باشد در موقع رسیدن دانه نزدیک به سه چهارم فسفر موجود در گیاه در دانه جمع می‌شود . حدود یک سوم پتاسیم مورد نیاز گیاه قبل از تشکیل گل و بقیه آن قبل از دانه بستن از خاک جذب می‌گردد و مقدار نسبتاً کمی پتاسیم در دانه متمرکز می‌شود.

زمان برداشت:

از نظر زراعی:

۱- نوع رقم : در مناطقی که فصل رویش کوتاه بوده و در سرما و بارانهای زودرس پائیز عمل برداشت را بادشواری روبرو می‌کند باید از ارقام زودرس استفاده کرد تا برداشت زودتر انجام شود.

۲- مقدار کود : در زمینهایی که کود شیمیایی مخصوصاً کودهای ازته زیاد مصرف شوند رشد رویشی گیاه افزایش یافته و دانه‌ها دیرتر می‌رسند لذا برداشتشان دیرتر انجام می‌گیرد.

۳- جنس خاک : در خاکهای رس یا سنگین به علت ذخیره رطوبت بیشتر دوره رویش گیاه طولانی‌تر از خاکهای سبک شن می‌شوند و لذا برداشتشان دیرتر انجام می‌گیرد.

۴- آبیاری :زیاد طول دوره رویش گیاه را افزوده و رسیدن محصول وبرداشت را به تأخیر می‌اندازد.

۵- تراکم بوته : هر چه تراکم بوته در واحد سطح بیشتر شود استفاده از نور و غذا برای گیاه مشکلتر شود . و گیاهان برای رقابت با یکدیگر در جذب نور و غذا رشد رویشی بیشتری داشته و در نتیجه رسیدن و برداشت دانه به عقب می‌افتد.

۶- آب و هوا :هر چه محیط سردتر و روزها آفتابی کمتر باشد رسیدن دانه و برداشت آن دیرتر می‌شود.

 

از نظر فیزیولوژیکی:

از نظر فیزیولوژی دانه‌های رسید حداکثر ماده خشک را دارا هستند و بایستی رطوبت آنها به حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد برسد تا از نظر زراعی قابل برداشت باشد برای برداشت دانه رطوبت دانه باید در حدی باشد که نه علت خشکی زیاد با ماشینهای برداشت خرد شوند و نه آن مقدار مرطوب که در انبار کپک بزنند.

عملیات برداشت ذرت:

برای برداشت محصول، رطوبت دانه باید بین ۲۰ تا ۲۵ درصد باشد. اگر قرار باشد که محصول برداشت شده را مورد مصرف دام قرار دهند، ذرت را می توان با رطوبت ۲۵ تا ۲۸ درصد هم برداشت کرد. امروزه برداشت بلال را با دستگاه های بلال چین و همچنین جدا نمودن دانه های ذرت را از بلال، با دستگاه دانه کن انجام می دهند. دستگاه بلال چین، بلال ها را از بوته می چیند و غلاف های آن را جدا می کند. دستگاه دانه کن هم دانه های ذرت را از بلال جدا می نماید برای انبار کردن دانه های بلال، باید رطوبت آنها را به ۱۷ درصد رساند. دمای انبار نباید بیش از ۱۰ درجه سانتی گراد باشد. البته دانه های با رطوبت بیش از ۱۷ درصد را می توان در دماهای بالاتر هم نگهداری نمود. زمان برداشت اگر ذرت به منظور برداشت دانه کشت شود باید برداشت زمانی صورت گیرد که گیاه از نظر فیزیولوژی و زراعت کاملاً رسیده باشد.

عواملی  که باعث گردید این گیاه به مقدار خیلی زیاد گسترش یابد عبارتند از :

۱٫     مقاومت خیلی زیاد نسبت به خشکی و ورس

۲٫     عملکرد زیاد آن در هکتار

۳٫     قدرت پذیرش مکانیزاسیون در مراحل مختلف کاشت، داشت ، برداشت

۴٫     پذیرش کشتهای متوالی به مدت چند سال

۵٫     سهم عمده و نقش روز افزون ذرت در تأمین مواد غذایی مورد نیاز انسانها ، دام و طیور و مصارف صنعتی

۶٫     ارزش علوفه ای دانه و کاه ذرت