کپي مطالب زیر بدون ذکر منبع ممنوع مي باشد
 

چرا زبون نَنَدا یاددت واشتو 

وقتی در غربت باشی  هر یادی از وانشون برایت خاطره است .

وقتی در غربت به شب نشینی هم ولایتی می روی  چه صفای دارد که با زبان مادری صحبت کنی هر چند بعضی

از واژه هایش را درست ادا نکنی ،.

ای کاش کسانی همت میکردند و این لغتها را که متاسفانه با گذشت زمان کار برد آنها کمتر شده را در جایی به

تبت می رساندند وکتابی می کردند .همانطور که خوانساریها این کار را کردند .

بسیاری از واژها به دلیل اینکه درحال حاضر اصل آن وجود ندارد .رو به فراموشیند و نسل جدید که هیچ چیز از آن

نمی داند.

دیگر گویش اصیل وانشاني را به غیر از عده ای از پدربزرگ و مادر بزرگ هاي ما،  کسی دیگر به صورت خالص و

دست نخورده تلفظ نمی کنند.حتی امروزه به قدری اصطلاحات فارسی با این گویش کهن آمیخته است که دیگر

تفاوت چندانی بین زبان روستای وانشان و فارسی نمانده است و هر فارسی زبانی به سادگی زبان

روستای وانشان را می فهمد. در حالی که تا چندی پیش اینگونه نبوده است.

در ادامه 680 کلمات قدیمی با معنی فارسی كه اكثراً  فراموش شده  و جوانان

وانشاني ديگر استفاده نمي كنند ، آورده شده است.

لطفاً درصورت داشتن كلمات جديد و همچنين اشتباه بودن جمله يا كلماتي، صحيح آنرا در بخش نظرات  

و يا به ايميل  atyabir@iust.ac.ir  ارسال نمائيد تا در وبلاك تصحيح يا اضافه گردد.

علل سیاه شدن مغز گردو 

 گردوی ایرانی درختی متعلق به تیره گردوسانان Juglandacea می باشد که در کشور ما در عرض  

 جغرافیایی 29 تا 39 درجه شمالی و طول جغرافیایی 45 تا 69 درجه شرقی از جلگه های پست تا  

 ارتفاعات 2500 متری به خوبی رشد و نمو می کند .

گردو به جز استانهای هرمزگان و بوشهر در سراسر کشور کشت می گردد از نظر تجاری مغز گردو به دو 

دسته اصلی مغزهای سالم و قابل خوردن با رنگ روشن سفید و مغزهای نا مرغوب و غیر قابل خوراک با

 رنگ سیاه تقسیم بندی می شود . معضل بزرگی که کیفیت گردو را تهدید می کند و باعث صدمه و  

خسارت به آن می گردد مسئله سوختگی یا سیاه شدن مغز گردو می باشد و باتوجه به اهمیت

موضوع، بررسی علل این معضل و راهکارهای موثر مورد توجه این تحقیق قرار گرفت .

عواملی مانند بیماری بلایت گردو ، عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی ، عوامل محیطی ( تاثیر دما ، آب و

هوا ، رطوبت ، نور) ، تغذیه و کوددهی ، زمان برداشت و روش برداشت ، نحوه خشک کردن گردو و مدت

زمان انبار داری آن می توانند بر روی کیفیت مغز گردو تاثیر گذار باشند. معمولا در ارقام زودرس چون

فرآیند رسیدن میوه با هوای گرم اواسط تابستان همزمان است مغزها تیره تر شده و از کیفیت آنها

کاسته  می شود پس با شناسائی ارقام دیررس و مرغوب وپرورش این ارقام می توان از مسئله تیرگی

مغز گردو تا حدودی جلوگیری نمود. تابستانهای گرم و درجه حرارت های بالای 38 درجه سانتیگراد در

طی دوره سفت شدن مغز باعث تیره شدن آن می گردد . برای دستیابی به گردوهایی با مغز پر و میزان

چربی بالا ، درجه حرارت های 27 تا 33 درجه سانتیگراد در طول چندین هفته قبل از برداشت ضروری

می باشد .

تغذیه با  عناصر میکرو به ویژه سولفات روی و آهن در افزایش کیفیت مغز گردو موثر می باشد . برداشت

مکانیزه و  انتخاب روش برداشت صحیح که در حداقل زمان انجام گیرد اهمیت دارد . در برداشت مکانیزه

استفاده از ماشین پوست گیر بسیار الزامی است.

 استفاده از اتفون مایع به میزان ppm 3000 -  1000 برای هر درخت در جداکردن پوست سبز گردو موثر  

 می باشد . اتفون با تسریع در رسیدن پوست سبز گردو سبب سهولت جداشدن آن از روی پوسته

سخت گردیده درنتیجه برداشت گردو را هنگامی که کیفیت مغز حداکثر است امکان پذیر می سازد .

استفاده از انواع دستگاههای خشک کن به جای خشک کردن سنتی گردو که باعث آفتاب سوختگی و

اکسید شدن فنل های مغز و درنتیجه تیره شدن آن می شود توصیه می گردد. این دستگاه ها

می توانند میوه ها را در مدت 24 تا 48 ساعت خشک کنند ، حرارت نباید از 3/43 درجه سانتیگراد بیشتر

گردد در غیر این صورت مغز گردو تیره و غیر قابل مصرف می گردد . از انبار داری طولانی مدت نیز باید

پرهیز نمود.