کپي مطالب زیر بدون ذکر منبع ممنوع مي باشد
 



 ( آ ) 



آچين = بشين
 

آلون گنا = پاپیچ شد
 

آیّون = نشسته ام
 

آخُس = بخواب
 

آلنگون = آویزان
 

آدگیرون = تو را به همسری می گیرم
 

آر = آسياب
 

آرْسامو= عروس عمو
 

آرنِگ = مرداب کوچک ساختگی
 

آده = بده
 

آريس = عروس
 

آس پنچي = چاقوی بي دسته
 

آلَه = خاله
 

آليچ واليچ = يه قل دوقل
 

آليچ = عوض 
 

آليچهَ = آلو
 

آمو = عمو
 


( ا ) 


 

اِسيل = استخر
 

اِچشته = مي رفتي
 

اِجباري = سربازي
 

اِدِگو = می خواهی
 

اِدگوا = می خواستی
 

اِدگیرون = می گیرمت
 

اُنگُشتونه = سر انگشتی برای خیاطی
 

اِموا = گفتم
 

اِدوا = گفتی
 

اِدوات = تو گفتی
 

اِداجون = می گویم
 

اِدِگُ =  می خواهی
 

اَخْ و تُفْ = بيرون انداختن آب دهان، تحقیر کسی با تف
 

اِخيه = محل بستن افسار احشام
 

اِدا َاطفار = شکلک
 

اِداجو = مي گويد
 

اِداجون = مي گويم
 

اِدِگو = مي خواهي
 

اِدوارُ = مي بارد
 

اُرسي = كفش
 

اِريف = کج 
 

اِز يا = از اينجا
 

اِزه = ديروز 
 

اِزه شي = ديشب
 

اِژوا = گفت
 

اِسبهَ = سگ
 

اِسفيد = سفيد 
 

اِسمژ برکرتو = مشهور شده
 

اِشکمبهَ = سيرابي
 

اِشمار = شمردن
 

اُشک = خشگ
 

اُشنیجَه = عطسه
 

اَطْفاري = با افاده
 

اَلگ = هلو
 

اُلونه = سوراخ 
 

اُوالی= آب آلود، آبکی
 

اَلم ِشَنْگِهَ = سر و صدای حیله ای
 

اِمْبار = اينبار ، اين دفعه 
 

اِمبارتي = به اين صورت 
 

اَمنيه = مامور امنیت
 

اِمِگو = مي خواهم
 

اِندا = کوزه بزرگ گلی
 

اِنگير = انگور
 

انگاشتمون = نحوه سخن گفتن، گفتمان
 

اِنجیل = انجیر
 

اُوآز= جار زدن با صداي بلند
 

اُوفتوُ = آفتاب
 

اُوفتويَه = آفتابه
 

اُفتوه = آن افتاب
 

اُوگوشت= آبگوشت
 

اولوکَ = سوراخ
 

اولوکْ سُمبَه = درزهاي ديوار يا هر چيز ديگر
 

اُونگُست = انگشت
 

اُوْيار = آبيار 
 

اِيش گوشهَ = چوب کوچک حایل بین خیش و یوغ برای شخم زدن زمین
 

 ( ب )
 


 

باب خسيرَه = پدر زن
 

بارهِ = بياور
 

بابا قوري = سفید شدن سیاهی چشم
 

بابولي = نان گرد کوچک 
 

باج = بگو
 

بَبروم = گريه کن
 

بتارَنِ = فراري بده
 

بَپيج = بپز
 

بخج = برای، واس
 

بَحمریا = شکست
 

بيدِ اِچّو = بهت مياد
 

بَدوش = شير بدوش
 

بَدوات = گفتی
 

بَر سِرا = درب حياط
 

بَر اِنگليسي = بيل آبیاری
 

بَر دولابي = درگنجه
 

بِرا = برادر
 

بَراُمزادَه = جلوي بقعه امامزاده
 

بِرُبوني = خر پشته
 

بِرگايي = پشت کنار درب
 

بَريجيا = ريخت
 

بیریج = بریز
 

بَر بِریه = دم مظهر قنات
 

بَشمين راه ِکه = بفرما بريم منزل ما
 

بَفرما = بفرما
 

بَکِر = انجام بده
 

بَکِلاش = بخاران
 

بل بو = بگذار باشد
 

بَليس = بِلیس
 

بَندِ ِتمون = بند تنبان 
 

بَنگار = صبحت کن
 

بَمسات = ساختمش - پختمش 
 

بَمسانا = سابیدم
 

بَشتهِ = رفتي
 

بِنِواز = شاخه جوان درخت
 

بُر = قدرت و ديد چشم
 

بُرمَه = گريه 
 

بِوُز = بُدو
 

بون = بام 
 

بو نيک نيکي = بوي ماندگی، بوی نا
 

بياقناو = به زور در آن جا داده شده
 

بيب آلهَ = دختر خاله
 

بي بِستن = پختن نان
 

بيخُوس = بزن
 

بينخُوس = نزن
 

بيخ َچم اِسفيد= خیره و سرکش 
 

بيرنِ اسّو = بيرون هستش
 

بير نِمَه = بيرون آمد
 

بيرين وُست= بيرون پريد
 

بيدِ رنِوو = نيست
 

بيدنَدچُ = بهت نمي آد
 

بيژ باج = بهش بگو
 

بيلِيِکهَ = کوزه گلي بزرگ کمر باریک
 

بي نَکِس = نگاه نکن
 

بی نِکِفته = لوس و بی مزه
 

بِینون = ببینم 
 

بینون= بگذارم
 

بیمال = به آن بمال
 

بشن = ناحیه
 

 ( پ) 
 


 

پا ِپتي = پا برهنه 
 

پارچينه = پله
 

پاشنهِ خَر =وسيله اي که توسط دو نفر جهت کرت بندي(مرز بندي)زمين  

استفاده مي شود
 

پامال = با پا لگدكردن
 

پاوَر = بيل زدن زمين
 

پِخَچهَ = مگس
 

پِخَچهَ کوره = پشه شب
 

پِخسِمین  = زردک
 

پِر پرو نک = شاپرک
 

پِرهِ = دو روز قبل
 

پِرهِ شي = دو شب قبل
 

پَس ِپرهِ = سه روز قبل
 

پَس ِپرهِ شي = سه شب قبل
 

پَس ِپسين ُصباح = سه روز بعد
 

پَس ُصباح = پس فردا
 

پَسْ ِكَلِّه = پشت سر
 

پستایي َته = دفعه ای ديگر
 

پِسين = عصر
 

پَک = انبار خانگی گندم
 

پَك و پوز = قسمت چانه و دهان
 

پِلا پِلا اِچُ = تلو تلو راه راه می رود
 

پِلاره = تکه ای از خوشه انگور
 

پلي = وسيله پشم ريسي
 

پليز= له شده
 

پنِ حاس = آدم بي قواره ؟
 

پِندِش بيرنِمَه = دچار بواسیر شد
 

پنجا گيري = ظرف کوچک (معادل ۷۵۰ گرم)
 

پُوز بند = دهن بند احشام
 

پيزوري = ضعیف، فرد ناتوان
 

پير= پسر 
 

پِرِخچَه = جرقه، آذرخش
 

پيرتيش کهَ = بی اختیار پوزخند زد
 

پيرِکلاش = نوعي رنده کردن ميوه با قاشق یا چاقو
 

پيل = پول
 

پِرچینه = تک چین گردو و بادام مانده روی درخت پس از تکاندن
 

پاپِتی = پابرهنه
 

پيلته = فيتيله چراغ
 

پيلتِه پيچ = وسيله تاباندن نخ ؟
 

پاسوز = فدایی
 

 ( ت )  


 

تا بَر = لنگه ی درب
 

تاپول گِلي = ظرف بزرگ گلی برای نگه داشتن مواد غذایی
 

تاپولي = چاق و تپلی
 

تاق= درختی سخت جان و کم آب ( با دانه ای گرد و قهوه ای)
 

تاچَه = کسيه اي کلفت جهت حمل گندم و جو
 

تاس پياله او = پياله ای با سوراخی در کف آن، برای اندازه گيري مدت زمان آبياري
 

تاسک = تیغ خوشه گندم و جو
 

تِپّاله = فضولات گاو
 

تِپنَه = تشک ساده و بعضآ چهل تيکه   
   

تُخماق = چکش چوبی با دسته بلند و  کله بزرگ چوبي جهت شکستن چوب   

 

تُخْمُ ِتركَ = اصل و نسب (با بیان تحقیرآمیز)
 

تُر ُتري = طوقه ی چرخ
 

تو گُفت مُگفت = حرف و حدیث، جدال
 

تُرْ ده = قِل بده، بچرخانش
 

تِرِشتَه = تيشه
 

تُرُشْ ِگنا = دختره در خانه مانده و شوهر نكرده و ترش شده
 

تُرُشْ  مایه = مایه ی ترش شده برای تخمیر خمیر
 

تِسکرهَ = تذکره / پاسپورت 
 

تَفت = سبد بافته شده با ساقه گندم 
 

تِفتالَهَ = برگه زردآلو
 

تِمون = شلوار مردانه، تنبان
 

تِندولَک = بشكن زدن، نوک زدن به غذا
 

تُنك بند = شاته بند نانوایی
 

تُنُک جوراب = پوشیدن جوراب ساقه بلند و دامن
 

تِنگُ و تير = لباس تنگ و چسبان
 

تي = خار
 

تیتاله = خشکی روی زخم
 

تلی تلی = تلو تلو
 

تلی تلیت کرو = سخت انتظار میکشد
 

تیزّونَه  = طحال
 

تِرخینه  = ترخینه
 

تِنده = تخمه
 

تِندِچَه =مغز هسته زردآلو
 

تور اُويي = در کناره های آبی روییدن یا حرکت کردن
 

تو کا یا کا = شما کجا اینجا کجا؟
 

تيرکِمون = تیر و کمان برای زدن سنگ به کسی
 

تيرکِمون حسن وحسين = رنگين کمان
 

تيلِكي = بوته گوجه فرنگی و بادمجان برای نشا کردن
 

(ث)  


ثَباب = ثواب
  

 (ج ) 



جار = صدا کردن
 

جار = لوستر
 

جِر جِر رَش َکرت = پاره پاره اش کرد
 

جِرجيغ= وسيله جداکردن تخمه از پنبه پس از برداشت محصول
 

جَلدي بي = زود باش
 

جُو = جوی آب
 

جونه مِلهَ = گاو نر جوان
 

جِي = جو
 

جولِکي = مسير آب باريک
 

جير تا بالا = پائين تا بالا ، پایین یا بالا در مقام سوال
 

جيرِژ ُخوس = دور بیندازش
 


 ( ح )  


حُتولمَه = فرد چاق 
 

حَظْ = لذت (همان کلمه حظ عربی)
 

حُمب = خمره برزگ
 

حِيض = حوض
 

 (خ ) 


  

خاکُولي = خاک آلود
 

خِبُو = خوب است
 

خُیّو = به خود بیا
 

خارماغیلون = خار مغیلان
 

خِسيرَه = مادر زن
 

خِفْتْ = كمين
 

خِلآ = توالت
 

خِلاص = تمام
 

خُلق و بار = کیفیت چهره
 

خُوا = خواهر
 

خاگینه = تخم مرغ و خرما یا شیره
 

خربیزه= خربزه
 

خيگولهَ = کیسه ای چرمی برای نگهداری ماست چکيده
 

 (چ) 

  


چارپاشنَه = با سرعت راندن اسب و الاغ، چارنعل
 

چاپُول = دست زدن برای شادی  
 

چارقد = روسري
 

چال ِچِقون = محله ته آبادي
 

چال چُندَر = محل خاك كردن چغندر
 

چال ِکني = ابزاری با دسته بلند چوبی برای کندن موسیر و جوقاسم از بیابان 

چَپ چَپ بي َنکس = چپ چپ نگاه نکن
 

چِپُوْ = چپاول و غارت كردن
 

چِرا ميشي = چراغ موشي
 

چِرا انگليسي = چراغ مرکبي (نماد چراغ های قدیمی)
 

چِرا فور فوري = چراغ نفتي توری
 

چِرکُندي = كثيف
 

چِد کِره = چکار می کنی؟
 

چِلْغي = فضله پرندگان
 

چُلمْ = ژل مانند، مغز نارس بادام و گردو
 

چِکِروني = چه کار کنم؟
 

چادر شی = شمد
 

چَم غرنه = چشم غُرّه
 

چُسِنَک = سوسک سیاه رنگ بیابان
 

چِل پِسين = باران چهل روز بعد از عيد
 

چِشته خورده = چاشت خورده، بد عادت شده
 

چولوفته = شاخه خیلی باریک و کوچک خشک شده درخت
 

چِنبَر = حلقه چوبي براي سر طناب
 

چُر = ادار 
 

چوَخط = چوبی برای یادداشت تعداد دفعات خرید یا تعداد دفعات ارائه شیر
 

چُلّاري = ظرفي که از ساقه گندم درست شده است 
 

چُلِنگِني = روي زانو نشستن
 

چوُن = خرمن کوب
 

چينه ِگلي = ديوار گِلي
 

چُس چُس = حرف یاوه و بی ادبانه زدن
 

 ( د ) 


 

دوار= ديوار
 

دِرِی = درو
 

داد و قال = سر و صدا
 

دالون = دالان يا راه رو باريك و طولاني
 

دَبوري = قوري بياباني و صحرايي
 

دِبّه = ظرف پلاستیکی ماست
 

دِت = دختر
 

دِت آلَه = دخترخاله
 

دَرژ ِبند = ببندش
 

دَر غلِطا= چپه شد و ریخت، مريض شد
 

دَرژ تاقنا= با فشار زیاد توش جا داد
 

دِرِيش = درفش، وسيله اي براي گيوه دوزي 
 

دِسخالهَ = داس کج و خُل
 

دِسّار = آسياب دستي، دستار
 

دِسداس = دستاس
 

دِستوله = کوزه کوچک قديمي
 

دِسِّه بَر = دسته بيل
 

دشخوار = دشوار، سخت
 

دِک = چرخ پشم ريسي
 

دِکّون = مغازه
 

دِلنگون = آويزان
 

دِليچَه = نفت دان کوچک
 

دُمنَه = هواکش تنور زميني
 

دَمْکِه = جلوي درب ورودي خانه
 

دَم که = بجوشان
 

دَمَرو = دمر و وارونه
 

دَم به ساعت = لحظه به لحظه
 

دِنده وِراز = زنبور بزرگ قهوه اي 
 

دِندَه = زنبور
 

دِندَه = دنده
 

دَن دِرَه = خميازه
 

دُوآر = ديوار
 

دو دَمه = کلنگ دو طرفه ( یک طرف جهت افقی و یک  طرف عموی)
 

دودولَه = چوب دو شاخ
 

دُزّه ِقلي = تقلّب 
 

دُوشکي =کلاف نخ
 

دوکنده زاني = دو زانو نشتن
 

دُوگولَه = ظرف پخت آبگوشت
 

دولابي = صندوقچه ديواري برای نان و خشکبار
 

دِيْم = صورت            
 

دالبُر = برش قوسی از پارچه
 

دُرُس طیّاری = درست و حسابی، درست طوری
 

دَسّونه = سنج کوچک (جنوبی ها در مراسم عزا می زنند)
 

(ذ) 


 

ذوما = داماد
 

ذوما تازيَه = داماد جديده
 

ذِیق = ذوق
 

ذیق = شیره بیرون زده گیاه، صمغ
 

 ( ر ) 
 


راپ راپ = راه رفتن با سر و صداي زياد پا
 

راحتِي = قيف
 

را کِه = راه بیافت
 

را کَفت = راه افتاد
 

راکِه گِه = راه بيافتيد
 

رِفَه = رَف، طاقچه کوچک زير سقف
 

رِقِشنَه = باريکه ای از پارچه
 

رَز = باغ
 

روُخونَه = رودخانه
 

رِيبوُن = پشت بام
 

ريکَفتو = رو افتاده است.
 

ريهَمِژرِت = روي هم ريخت، پنهانی با کسی دوستی کرد
 

زِردالي= زردآلو
 

زُم بسته = زبان بسته
 

زِنگه = آن زن 
 

رودم = فرزندم
 

 ( ز )  


 

زيدي بي = زود باش
 

زيلو = نوعي زيراَنداز از جنس پشم
 

 ( س ) 


 

ساز بِنسار = طنابی کنفی براي بستن بار
 

سازي = يکنوع طناب؟
 

سِر تا کين گنا = سر و ته شد
 

سَر دَست = به روی دست افتادن
 

سِرمِج = زردآلو خشک با هسته
 

سِرجيرِي = سر پاييني
 

سِرَند = الک درشت
 

سُفت = تَه ، آخر ؟
 

سِق بَند = ديوار سنگ چين
 

سُقُلْمَه = با مشت گره کرده به كسي ضربه زدن
 

سَلط = نردبان
 

سَلط اُو = سطل آب
 

سِن بيلهَ = کفش مندرس
 

سِن دِرمَه = پينه بستن، سفت شدن چیزی
 

سِنگ آرغه = سنگ بزرگ روغن کشي
 

سِنگِ اُلُک = سنگ مخصوص صاف کردن دسته بيل و..
 

سِنگاله = خشک شده مثل سنگ
 

سُو = (با سکون واو) سيب
 

سُولَک = سيب کال
 

سُوار = سوار
 

سوآل = ساقه گندم و جو
 

سوآل جار = باقي ماندن ته ساقه گندم و جو در زمين پس از برداشت
 

سوآلهَ = کوزه شکسته
 

سُوخاکي = سيب زميني
 

سُوفور = رفتگر
 

سُکُولَه = انگولک
 

سه بِرَه = کفش چوبي براي بيل زدن
 

سيرکو = هاون سنگي بزرگ
 

سينگي = ظرف سفالي جهت تهيه خمير
 

سيل = ناودان باز
 

سَک = سقف دهان
 

سُک = سُک
 

سَکَم کِفتَه = مُرده
 

سِرجیر = سرازیر
 

سِرتق = لجوج
 

سِنگازر = محل سنگ آذرین، نام محلی خاص در وانشان
 

 (ش )   


شِرتي ِپرتي = بي نظم، شلخته
 

شيت گِنا = فلج شد، 
 

شيژداوُ = دخترش را شوهر داده
 

شیش کرتو = شوهر کرده
 

شَل = پا شکسته ، لنگ
 

شِلال که مین گوششژ= بزن محکم توی گوشش
 

شِلال = درشت دوزی پارچه
 

 ( ص ) ( ض)   


صادگيري = ظرف کوچک (معادل يک کيلو ونيم)
 

صُباح = فردا
 

صَف = مرز خاکي 
 

صَنّار = واحد پول قديمي
 


 ( ط ) ( ظ) 
 


طاخچَه = طاقچه اتاق
 

طاق = سقف 
 

طاق = باز 
 

طاق واز = به پشت و رو به آسمان خوابيدن
 

طاق نه = در را باز کن
 

طَيارَه = هواپيما
 

  ( ع ) ( غ) 


  

عازّاد = زیاد
 

عَلُوژ َبگهَ = آتش گرفت، گُر گرفت.
 

عمُو ِقزي = دختر عمو
 

عيْسار = افسار
 

غاش = نصف كردن يا برش
 

غاش = استراحت دادن نیمرور گله گ.سفند و بز
 

غِلا = کلاغ
 

غِمزَه = عشوه کردن
 

غِيظ = قهر و اخم کردن
 

غِسیون = استفراغ
 

غربيل = نوعي الک، غربال
 

غيث = ماه آخر فصل پایيز
 

 ( ف ) 


  

فِقِيش = کج بست
 

فُوتَه = لنگ حمام ؟
 

فُجَّه = سکته کردن
 

فيس = پُز دادن
 


 ( ق) 


قارقوري = قره قوروت
 

قارا پيش = يک نوع گياه بیابانی دارای ریشه کُلکی
 

قازمَه = کلنک چاله کني 
 

قُرُمساق = نامرد
 

قالقال دوني = جايگاه مرغ و خروس
 

قانقو= استخوان لگن
 

قُتَه = باسن
 

قِتي = نوعي کدو که براي جاي ادويه استفاده مي شد
 

قِدَک = پارچه نخی
 

قِديفَه = حوله حمام
 

قِرار گوال = کیسه ای کلفت و بزرگ برای حمل کاه
 

قُرص = محکم
 

قِرقيچ = چشم چپ
 

قِزقونچه = نوعي ماهیتابه مسی لبه دار 
 

قِلِقلي = قلقلک دادن
 

قِنبَرِژ َکرِ تو = کج گرفته
 

قُنسول = سفارت
 

قوچّي = شاخ به شاخ
 

قور کِش = سر بکش
 

قورت و قورت = غصه خوردن
 

قيْت = چيزي به بساط نيست، قوت
 


  ( ک ) 
 


کاچِه = کجا مي روي؟          
 

کاچَه = کجا
 

کاچُو = کچا می رود؟ 
 

کادِرِه = کجايي؟
 

کادرِتِ = کجا ريختي؟
 

کارت = کارد آشپزخانه
 

کاري تَه = کار ديگري
 

کِرِّ مِی = مِه
 

کاليک = آدامس بیابانی
 

کِمبیله = آب خشک شده دماغ
 

کُتِله بَبَه = یک نوع بازی مردانه
 

کاوُ = کجاست؟
 

کُرچَل = خوشه های نیمه کوفته گندم ( از کاه جدا نشده)
 

کِبَس = پستو
 

کِبُ = کیه؟
 

کِرَت = دفعه
 

کَرت = مرز زمين کشاورزي
 

کُجار = اسفند
 

کِسَّر = کوچک
 

کِچهَ = خانه باغي کوچک
 

کِشمالَه = ظرف سائيدن کشک خشک
 

کِشکول = پيمانه شير
 

کِشکوِلشْ کرت = گوساله شير را خورد
 

کلهِ مَحَد قُلي = پشتک زدن
 

کَمْ = الک ريز
 

کَم اچّو = کم می آید
 

کَمِژکِه = کم کن
 

کمژژنا  = کمش گذاشت
 

کُمبيزه = خربزه
 

کم بیریج = کم بریز
 

کِمچيز = ملاقه
 

کِنْده = زاغه گوسفند
 

کُندولهَ = دستگيره پارچه اي، ظرفی گلی
 

کُتِرهَ = توله سگ
 

کوجَک = چغاله بادام
 

کور کِه = خاموش کن، تمامش کن 
 

کوفتر = کبوتر
 

کُوَه = سرفه کردن
 

کُول = دوش
 

كِلون = قفل قديمي و چوبي
 

كُماجْدون = قابلمه بزرگ
 

كُنْدِه = تنه درخت
 

کِنَده = جایی کنده شده داخل زمین برای استراحت گوسفند و بز در شب
 

که = خانه
 

کيچَه = کوچه
 

کيدي = کدو
 

کولمِم کَه = تنم کردم
 

کولدِد کَه = تنت کردی
 

کولژِژ کَه = تنش کرد
 

کولِممونمون کَه = تنمان کردیم
 

کولِدونِدون کَه = تنتان کردید
 

کولِژونِ ژون کَه = تنشان کردند
 

کولِژنه = بر روی دوشش بگذار
 

کولِژکه  = او را به دوش بگیر
 

کِفت انداز = زیر انداز نیمه کلفت و دم دستی
 

کُلُمبه = برجستگی
 

کِچه وچه کري = خانه دار و بچه دار بشي
 

کول وامال = نان گرد دو بار پخت از ریزش های پخت نان
 

کندوله علم = آدم با سواد
 

 (گ ) 


  

گادوشي = ظرف دوشيدن شیر گاو
 

گون = پستان احشام
 

گارس = دانه ای شبیه گندم ( بدلی گندم)
 

گُوگيْجَه = گيج زدن
 

گالِش = کفش لاستيکي
 

گامال = دست و پا چلفتي
 

گِردتِکون = گردو
 

گُرده = کمر
 

گُسنَه = گرسنه
 

گندله ورف = گرد شده برف
 

گُردَمِ کَه = لباس را تنم کن
 

گِلاز = شخص بلند قد و باريک اندام
 

گِلازنه = دراز به هم بسته شده از چیزی
 

گِل جوش = ديگ شيره پزي
 

گُن کِش = کرست احشام برای جلوگیری از خوردن شیر آنها توسط بچه  هاشان 

گوربا = جوراب پشمي
 

گوش بیده  = گوش بده
 

گوشِد بیدا = گوش دادی؟
 

گوشبند = طناب
 

گوگِلي = بچه تخس
 

گول تِقنَه = جوجه تيغي
 

گور کن = نوعی کفتار
 

گي = فضله موش و گربه
 

گربه شاونی = رتیل
 

گیدَه = ظرفیت، قدرت خویشتنداری و  شرح صدر
 

گي جينَه = پاشنه درب
 

گيفا = سيرابي
 

گيا = گيوه
 

گيزَه = گاز گرفتن
 

 ( ل ) 


 

لا = سيل
 

لاق = يک نوع خاک سفيد
 

لاقِ گيس = کنايه از خاک بر سر
 

لَبري کفت = دمر افتاد ، افتاد
 

لیشمه خور = هرزه خوار
 

لِپَک = تيغه خيش
 

لواس = ريواس
 

لِتِوَر = آواره
 

لِن تِرنَه = لن ترانی، حرف سربالا
 

لیل= سبد بزرگ چوبی برای بار انگور که آنرا جفت بار می کردند
 

لوُر = موش صحرايي
 

ليْ = لب
 

لِي خَطَه = کنار جاده
 

لِيل = جعبه چوبي براي حمل انگور
 

ليلَه = لوله
 

 ( م )  


مارچُونَه = مورچه
 

ماينهَ = مادینه، دوشيزه
 

مِرغاض = قيچي، مغراض
 

مِجِّت = مسجد
 

مِجمَعَه = سيني مسي بزرگ
 

مِجري = صندوقچه کوچک
 

مُغُشتَر = لپه نخود
 

مَحوري = صندوقچه کوچک؟
 

مَخ = گُم
 

مُسَتراح = توالت
 

مُسَّر = بزرگ
 

مندیل = کلاهکی پارچه ای برای به سر گرفتن چیز سنگین
 

مِس مِس = کندی و تاخیر
 

موس موس = مجیز گویی
 

ماس ماس = تفاخر
 

میش اِدّونو = موش می دواند، کار را خراب می کند.
 

مِشوِرَ = ظرف مسي کوچک جهت استفاده در حمام
 

مَعْجَر = نرده چوبي
 

مِشِنگ = خوش خرام
 

ملِنگ = مدهوش
 

مِجِنگ = مُژه
 

مِلّه کُله = ملخ سبز رنگ
 

ملخ شاله = ملخ قهوه ای رنگ
 

مارمیلک = مارمولک
 

مِليچ = گنجشک
 

کیکَره = بلدرچین
 

مَمَه = پستان مادر
 

مِنقاش = موچين
 

مارچونه = مورچه
 

مِغَس = مگس جیوانات
 

مونِژدِه = آن را به من بده
 

مِي = درختچه انگور، باغ انگور
 

می = مو
 

ميش = موش و گوسفند ماده
 

ميمينک = ميمون
 

مينِ اُو = داخل آب
 

مينِ کَه = داخل خانه
 

مينِ وا = داخل آنجا
 

مين وادِرو = داخل آنجاست
 

 ( ن ) 


 

نابِنده = گردن بند
 

نالي = تشک
 

نَبرُم = گريه نکن
 

نِچين = وجين کردن
 

نِر تِبَر = تبر بزرگ
 

نِر قولهَ = شوخي کردن
 

نَدگِنو = نمی شود
 

نِظامي = شلوار زنانه
 

نَمِگو = نمي خواهم
 

نوالهَ = غذاي سگ و گوساله
 

نَنّي = گهواره
 

نیش = خنده ، تبسم
 

نیشژ واکریاو = پر رو شده است
 

نيشک = عدس
 

نيم داري = کهنه و مندرس
 

نيم َدري = درب کوچک
 

نيمِ ُفقو = نيمه باز
 

نيم غالَه = نصف و نیمه
 

نيشِتا دَربِند = دهانت را ببند
 

 ( و )  


واپرس = بپرس
 

واپوش = بپوش
 

واتن = گفتن
 

واچين = شکافتن
 

واگیریا = شکافته شد
 

ورماساو = ورماسیده
 

واقیلیس = بادام یا گردو پوست کنده
 

وِرِژقیلیساناو = مقداری زیادی را با آب مخلوط کرده
 

وَرژمالا = فرار کرد 
 

واسرنگ = دبه آوردن با ناله
 

وِرمیلیکنه = از تازگی افتاده است، چروک خورده
 

وِرکِنده = گشاد و نگران
 

وات واته = سخنی دهن به دهن شدن
 

واخِجلَتا = شرمنده (در واقع عربی است)
 

واژقار ناو = دبّه در آورده، منصرف شده 
 

واسرِنگ = زير بار نرفتن حرف و کاري
 

واسّو = آنجاست
 

واکِر = باز کن
 

وا آخُس = آنجا بخواب
 

واپُرس = سوال کن، بپرس، بازپرس
 

واچَه = آنجا
 

واخور = آب بخور، بنوش
 

وادِرِندِه = آنجا هستند
 

وادِرِنه = پاره کن
 

وارون = باران
 

والغنه = بمک
 

وِجار = فرق سر
 

وِچا = بچه ها
 

وَر وِچا = سنخ بچه ها
 

وَربُز = بپر
 

وَرمال = فرار کن
 

وِرمالَن = فرار کردن
 

وِردرنه = پاره شده
 

وِردنه = وردنه نانوایی و شیرینی پزی
 

ویر = حواس ، حافظه
 

وَر ُپرزا = مویش سوخت، کِز شد
 

وَرْ ِپري = از میان برخیزی، بمیری، نوعي نفرين
 

وُرتٌو = قرار گرفتن چيزي
 

وُردان = سياه و کثيف (نام پیرمردی سیاه و کثیف )
 

وِرزا = گاو نر
 

وای = بایست
 

وابسته = پیدا شده
 

وابین = بازبینی کن
 

ورنداز = برانداز کردن
 

وِراسَه = چارچوب درب
 

ورشنگو = می شنگد
 

ورشنگا  = می شنگید
 

وِردسته = چوب مخصوص دسته بیل
 

وَرف = برف
 

وَرد ِکلاشنا = ناخن کشيدی و زخمش کردی
 

وَرِد پاشنا = پاشيدي
 

وَردگامالا = باید فرار می کردی
 

وِردِرنهَ = پاره کن
 

وَرِد نِه = پیشت بگذار
 

وِررِتهَ = جا نيفتاده
 

وَرِژآقنا = جمع کرد
 

وَرژتيزنا = با نارحتي رفتن
 

وَرِژسان= بساب
 

وَرکي= نابود بشوی
 

وَرهَمرِيآ = منکوب شد و نیز : پیش همگنان
 

وِرکوافتَه = پرخاش گرانه
 

وَرگير = بردار
 

وُستن = دويدن
 

وِل و وا ِدرا = رها و بی سر وسامان 
 

وِلا لَه ِدک = چرخک پشم ريسي
 

وَلحتو = حرص و آز
 

وَلگ = برگ
 

وِلگا = راه بند آب کشاورزي
 

وِلَنْگ و واز = بي پرده، بدون حجب و حيا، بی در و پیکر
 

وليْ ِگن = پهن شو، راحت باش.
 

ويژدونهَ = پنبه تخمه
 

ويري = پاشو
 

وِلِی  = ولو، پراکنده
 

 ( ه )  


هَردَمْبيل = در هم و بر هم، بی قانون
 

هَمْ ِرتهَ = ريخت و پاشیده شده
 

هَمَژون = همه شان
 

هَمژ پيچ = جمعش کن
 

هَمشْ خوس = هم زدن
 

هَمْونَه پيل = كيسه پول
 

هولَكي = با عجله و شتاب
 

هي = هميشه
 

 (ی ) 


  

يادِژگَفت = ياد گرفت
 

يادِم واشه = يادم رفت
 

يَبآرتَه = يکبار ديگر
 

يَرتي = يک مقدار
 

يَخ دون = صندوق چوبي بزرگ
 

يَواشكي = پنهاني
 

يُو = يوغ
 

يَهُوْ = ناگهاني ، يكدفعه
 

یَه نُخفِری = ناگهانی
 

یَه ناقاط = یه کم
 

یَه گارسی = یه گم
 

یَه گارسولی = خیلی کم
 

یاچه = اینجا
 


----------------------------------------------------

        لغت نامه وانشانی با معنی فارسی

    680 کلمه زبان وانشانی، با معنی فارسی

۵۰ کلمه زبان وانشان ، با معنی فارسی و تصویر